Bankalar 2009 karlarını açıkladılar… Peş peşe açıklıyorlar… GURURLA… Ama utanmaları gerekiyor bu tablolardan…
Geçtiğimiz Cuma günü TOBB Başkanı M.Rifat HİSARCIKLIOĞLU Tekirdağ Ticaret ve Sanayi Odası’nı ziyaret etti… ABİGEM’in açılışını yaptı… Esnaf ve tüccar temsilcileri dinledi, kadın ve genç girişimcilerle buluştu…
Derleri sordu… Birkaç kişi dile getirdi, başlarda herkes Rifat HİSARCIKLIOĞLU’na teşekkür etmekten sorunları dile getiremedi, sonra açıldık… Ben çıkışta dile getirebildim bire birde… Bizim adımıza bankaların karşısına geçip utanmaları gereken karları ile ekonomiye can vermeleri konusunda masaya vurmasını istedim…
Herkes aynı dertten muzdarip, “para yok”… Olanda çok para varmış, Tekirdağ’da bankada yatan mevduat 3 milyar lira… Ama KOBİler para bulamıyor…
Tüm Türkiye’de 2008’den 2009’a piyasadan dönen çek ve senet oranı % 15 artmışken, bu oran Tekirdağ’da % 59!
Peki neden? Gururla açıklanan karlardan… Riskli KOBİlerin borçlarını yeniden yapılandıramamasından, yeni kredilerle nakit akışını güçlendirememesinden, bu karı yapmak için tüm kredileri geri çağırıp KOBİ’nin gırtlağına yapışan bankalardan…
Ziraat Bankası Genel Müdürü, 2009 karları olan 3,5 milyar lirayı “yüzyılın karı” olarak açıkladı… Gururla açıkladı bunu… Sonra da ekledi, “geçen yıla göre verdiğimiz kredilerde % 20’ye yakın artış var…”
Sanki 2008’de çok kredi vermişler gibi, 2008’e göre kredilerimizi arttırdık, muslukları açtık dedi… Her banka gibi…
Son 5 yıla baktığımızda, karlar 2 ila 3 kat arasında arttı… Daha doğrusu, 5 yıl öncesine göre rakamlar bu yıl 2 ila 3 kat arası artış gösterdi…
2009 karlarına bakınca, ilk 7 banka 1 milyar liranın üzerinde kar açıkladı… Ziraat, Garanti, İş, Ak, Halk, Yapı Kredi ve Vakıfbank… Onları 500 milyon civarında karlarla Finans, Deniz ve Şeker izliyor…
İlk 10 banka toplam karı 18 Milyar lira civarı… Tüm bankaları ekleyince 20 milyar liranın üzerinde… 2005’te bu rakam 7,5 – 8 milyar lira…
Peki KOSGEB’in geçen yıl 150.000 KOBİ’ye verdiği kredi ne kadar? 3 Milyar lira civarında… Peki IMF ile kaç liranın pazarlığını yapıyoruz? 20 Milyar dolar… Peki batan kredilerin ya da kredi kartlarının toplamı ne kadar? Yani takipteki alacaklar ne kadar? 22 Milyar lira! Toplam kar ne kadar? 21 Milyar lira!
3,5 milyon kişi takipte… 1 milyonu kredi, 2,5’u kredi kartı… Sicil bitmiş yani… Çok daha fazlası da gecikmeli ödemelerle sicili kirletmiş durumda… 5 yılda kredi borçlusu tam “37 KAT” arttı… Toplam krediler % 9 artmış geçen yıla göre, takipteki alacaklar % 55…
Bankalar da tüm bu tabloya karşın, tüm sektörler kan ağlarken, bırakın kar etmeyi ya da en azından kafa kafaya yılı kapamayı, zarar açıklarken, bankalar gurur tablolarını paylaştılar bizimle…
Bankalar krizi daha derinleştirmekten başka bir işe yaramadılar bu dönemde… Toplumun kötüye gidişini dikkate almadan, tuz biber oldular kredilerde daha da sıkılaştırdıkları kriterlerle ve mevcut borçları geri çağırarak…
Peki, herkes zarar ederken, bankalar zarar etmeselerdi de, en azından kar da etmeselerdi, ne olurdu? Bu kriz bu derinlikte olur muydu?
Bu arada, 6 milyon kişinin banka ile hiç çalışmadığı da açıklandı geçtiğimiz günlerde… Bankalar tüm aksiyonlarını bu kişiler için alıyorlar.
Çok komünist hissettim kendimi bankaları bu kadar eleştirince… Ama Saadet Partisi Genel Başkan Yardımcısı, Ankara’da İnşaat Mühendisleri Odası Genel Kurulu’nda konuşmasında tarihe geçecek söz söylemiş zaten… “Kapitalist sistem çökmüştür… Keşke Allahlı olsaydı da komünist olsaydık”…
NUR ERDEM ÖZEREN
14.03.2010
